Smart Village nadchodzi. Co zmieni Inteligentna wioska?
Inteligentna wioska to wyjątkowe młode pojęcie, które wciąż czeka na swoją oficjalną definicję. Naturalnie podąża tą ścieżką, co Smart City, ale, jak już sama nazwa wskazuje, ma poprawiać jakość życia na terenach wiejskich. Jakie rozwiązania są już teraz gotowe na ideę Smart Village?
Co to jest inteligentna wioska?
Na początek wypada jednak przybliżyć Smart Village i wytłumaczyć, co dokładnie rozumiemy pod tym pojęciem. Jako fundament należy przyjąć Smart City. To pojęcie jest już całkiem dobrze znane, omówione i możemy zaobserwować wokół siebie sporo projektów, które realizują jego założenia. Warto dodać, że geneza Smart City sięga jeszcze lat 90. XX wieku. W tym wszystkim ważną rolę odgrywają technologie IT, w tym Internet Rzeczy, przesyłający nieprzerwanie strumień danych (data streaming), oraz strategia rozwoju przestrzeni miejskiej, która ma stawać się coraz lepszym miejscem do życia dla mieszkańców.
W przypadku Smart Villages założenia są identyczne. Mianowicie cała idea ma na celu zapewnienie mieszkańcom jak najlepszej przestrzeni do życia i, dodatkowo w przypadku inteligentnych wiosek, wyrównać poziom życia z miastami. Cały postęp technologiczny ma szansę stworzyć tu nowe możliwości dla lokalnych przedsiębiorców, poprawić świadczone usługi i dostęp do nich oraz wzmocnić społeczeństwo obywatelskie. Niewątpliwie ułatwiony kontakt z urzędami przez internet czy opcja na zaproponowanie własnej inicjatywy obywatelskiej mogłoby przynieść sporo pożytku.
Z tego też względu szczególnie ważne miejsce w strategiach, zakładających Smart Villages, zajmuje rozwój umiejętności cyfrowych. Chodzi tu o naukę korzystania z zasobów sieci oraz znajomość usług, które pozwalają na dostęp, m.in. lekarza przez internet. Nie bez znaczenia pozostaje także ochrona środowiska. To jednak odbywa się nawet bez wspominana o inteligentnych wioskach, choć z pewnością nacisk na ten aspekt będzie cały czas rósł.
W tym wszystkim społeczeństwo na wsi ma mieć możliwość sprawdzenia możliwości Internetu Rzeczy na własnej skórze. Pomagać one mają w zbieraniu informacji o jakości powietrza, analizie ruchu, optymalizacji oświetlenia, a to wszystko docelowo ma przełożyć się właśnie na wyższe zadowolenie. Do tego warto dodać temat promocji terenów turystycznych. Obecnie podchodzi się do tego tematu po macoszemu, natomiast przy odpowiednim wsparciu i promocji mogłoby stanowić kolejne źródło dochodu dla wsi.
Smart Villages koncentruje się mocno na innowacjach społecznych. To jedna z głównych różnic między inteligentnymi wioskami, a miastami i wynika to już bezpośrednio z różnej specyfiki tych regionów. Dodając do tego różnice w strukturze firmy, usług oraz społeczności, trudno się temu dziwić.
Dlaczego jednak taka idea, jak Smart Villages, musiało się pojawić? Odkryto, że już czas na poprawę jakości życia na terenach wiejskich, aby zmniejszyć trend depopulacyjny, poprawić konkurencyjność takich obszarów oraz wzmocnić ich żywotność. W przypadku Unii Europejskiej istotną rolę odgrywają założenia strategii Europa 2020 oraz deklaracji CORK 2.0.
Przykłady inteligentnej wioski
Szczególnie obiecująco zapowiada się wykorzystanie Internetu Rzeczy. Za sprawą zbierania oraz późniejszej analizy danych rolnicy mogą sporo lepiej planować cały proces uprawy oraz zbioru plonów. Do tego dochodzi optymalizacja po stronie odbiorców ich towarów. Nie sposób zapomnieć również o możliwości wypracowania bardziej efektywnego sposobu uprawy, który byłby uzyskany z użyciem algorytmów uczenia maszynowego. Internet Rzeczy pomógłby mieszkańcom nawet w kontakcie z lekarzem. Wstępne wyniki badań mogłyby zostać opracowane i wysłane bez konieczności jazdy do odległej placówki medycznej, a takie rzeczy mają spory wpływ na poprawę oceny jakości życia.
Z uwagi na mniejszą liczbę oświetlenia oraz dostępnych jednostek policji, systemy IT mogłyby pomóc w zapewnieniu wyższego poziomu bezpieczeństwa na terenach wiejskich. Zautomatyzowany monitoring, alarmujący służby w przypadku wykrycia złamania prawa, pomógłby w wielu sytuacjach. Przydatne będzie również zapewnienie nowoczesnych rozwiązań do szkół. Dzięki temu uczniowie będą od razu ich uczeni i łatwiej będzie im zrozumieć ich działanie oraz, być może, pójść z tym związaną ścieżką zawodową. Na koniec w zasadzie pozostaje wspomnieć o budynkach z dokładnymi analizami zużycia prądu, gazu czy wody oraz doposażaniu ich w systemy do produkcji odnawialnej energii.
Smart Village jest jednak na tyle szerokim pojęciem, że trudno opisać tu wszystkie możliwe zagadnienie. Świetnie pokazuje to przykład Malezji. Tam postanowiono walczyć z ubóstwem na terenach wiejskich i postawiono na budowę tanich, nowoczesnych domów, edukację z wykorzystaniem najnowszych technologii, zoptymalizowane farmy, co finalnie przełożyło się na trzykrotny wzrost przychodów wśród mieszkańców. Do 2015 roku udało się w Malezji zbudować 18 takich wiosek i udało się w tym programie połączyć wiele aspektów, aby zapewnić odpowiednią przestrzeń do życia.
W Wielkiej Brytanii natomiast postawiono na wsparcie przedsiębiorców i ułatwienie kontaktu między nimi oraz podjęcia ewentualnej współpracy. Ciekawe wnioski udało się z kolei uzyskać w szwedzkim programie Crowdsourcing in a Small Village. Skupiono się w nim na sprawdzeniu niezależności pod względem zasobów wiosek oraz ocenie siły lokalnych grup przedsiębiorstw. Zbliżone wyniki opisano w irlandzkim programie, który zakładał wspomnienie wspólnych sklepów prowadzonych przez społeczność. Tu jednak sprawdzono taką strategię w praktyce i udowodniono, że ekonomicznie takie podejście po prostu się opłaca. Dzięki najnowszym technologiom networking oraz współpraca są na wyciągnięcie ręki.
W tym wszystkim trzeba też dodać, że innowacje ze świata IT mogą powstawać również na terenach wiejskich. We Francji w Dieuze postanowiono wspomóc odbudowę struktury zatrudnienia, a pomóc w tym miało stworzenie inkubatora dla nowych przedsiębiorstw, wsparcie doświadczonych osób oraz opracowanie dokładnych strategii dla lokalnych innowacji. Całość opierała się na współpracy między prywatnymi, a publicznymi podmiotami. Cały klaster Smart Village okazał się być strzałem w dziesiątkę i pokazał, że takie projekty są jak najbardziej potrzebne. Czasami inteligentna wioska to także mniejsze nowości, jak np. cyfryzacja zbiorów muzeów w małych miejscowościach, czym zajmowano się w Estonii.
Przyszłość Smart Village
Aktualnie Smart Village to dynamicznie rozwijający się sektor rynku. Widać w nim ogromny potencjał oraz realne korzyści dla każdej ze stron, w zasadzie trudno wskazać zagrożenia czy wady. Docelowo inteligentna wioska przełoży się na wyższy standard życia za sprawą wyrównania poziomu z miastami, ułatwionym dostępem do lekarzy, wyższym poziomem edukacji, optymalizacją procesów oraz wspieraniem przedsiębiorczości. Świetnie to pokazuje, jak ogromny potencjał drzemie w społeczności.
Smart City, a Smart Village. Podobieństwa i różnice
Smart City i Smart Village są nowymi ideami, które mają za zadanie zmienić na lepsze środowisko, w którym żyjemy, pracujemy, odpoczywamy. Czym jednak różnią się projekty skupione wokół terenów miejskich od tych dla mniejszych miejscowości? Które elementy są dla nich wspólne?
Smart City, a Smart Village – podobieństwa
Przede wszystkim obydwa koncepty stawiają na poprawę jakości życia. Jest to dosyć szerokie pojęcie, ale świetnie określa najważniejszy cel tych wszystkich działań. Docelowo mają sprawić, że mieszkańcy będą zadowoleni ze swojego miejsca zamieszkania, będą mogli cieszyć się życiem i będą mieli zapewniony dostęp do wszystkich usług. Tu także ważna będzie ich aktywna rola w kształtowaniu całej przestrzeni.
Przeczytaj również: Wszystko o Smart Village.
W każdym miejscu ważną rolę odgrywa analityka danych. Big Data uzupełniona przez sztuczną inteligencję pozwala przewidywać trendy i świetnie sprawdza się do optymalizacji procesów, m.in. ruchu, zarządzaniu gospodarką komunalną czy przewidywaniem zużycia energii. Naturalnie informacje są zbierane przez Internet Rzeczy. W tym przypadku niewielkie i stosunkowe tanie urządzenia z dostępem do sieci są w stanie napędzać dalszy rozwój i pomagać w dalszym planowaniu.
Przeczytaj również: Wszystko o Smart City.
W każdym przypadku wspólne pozostają ograniczenia. Nie da się ukryć, że wszystkie projekty z zakresu Smart City oraz Smart Village muszą zmierzyć się licznymi problemami, takimi jak uzyskanie potrzebnych funduszy, wybór odpowiednio rozwiniętych technologii, edukacja społeczeństwa na wysokim poziomie oraz opracowanie długoterminowej strategii rozwoju. Na szczęście to powoli się zmienia w lepszą stronę. Nie sposób zapomnieć także o wadze współpracy podmiotów publicznych z lokalnymi.
Smart City vs Smart Village – różnice
Nie da się jednak ukryć, że mówimy tu o zupełnie różnych sytuacjach, które nigdy nie są takie same na terenach miejskich i wiejskich. W przypadku Smart City pierwsze skrzypce odgrywają prywatne podmioty, które stawiają na najnowsze rozwiązania, we współpracy z publicznymi partnerami. W Smart Village natomiast największe znaczenie mają podmioty lokalne, muszące być w bliższej współpracy z władzami w danym regionie.
Specjalizacja konkretnych miejsc wynika również z ich innych struktur. W mieście mamy bardziej konkretne specjalizacje, podczas na wsi większy nacisk kładzie na lokalne silne elementy, takie jak lokalne produkty czy usługi albo urok turystyczny. Jednocześnie Smart Village ma pomóc w osiągnięciu jakości życia porównywalnego z tym ze Smart City, więc dodatkowo musi nadrabiać pewne słabości. Wśród nich należy wspomnieć o dużo mniejszej liczbie przedsiębiorstw, trudnościach przy pozyskiwaniu środków na projekty czy też słabiej rozwiniętą sieć transportową oraz komunikacyjną.
Można też łatwo zauważyć, że proces Smart City postępuje szybciej niż Smart Village. W tym pierwszym przypadku wszyscy ludzie są tym bardziej zainteresowani i dostrzegają drzemiący potencjał w tych rozwiązaniach, podczas gdy koncept Smart Village dopiero kiełkuje. Widać jednak, że w dłuższej perspektywie ta różnica będzie znikać.
Smart City, a Smart Village – prawdziwa symbioza
Nie wolno zapominać, że procesy Smart City i Smart Village powinny się uzupełniać. Z racji na ich wspólny cel oraz wzajemne zależności trudno sobie wyobrazić, aby wyglądało to inaczej i współpraca na tym polu może zapewnić realne korzyści każdej ze stron. W pewnym sensie wygląda to nieco jak dążenie do stworzenia jednej, globalnej, świetnie połączonej wewnątrz siebie globalnej wioski.
Współdzielenie niektórych rozwiązań technologicznych pozwoli szybciej je usprawniać i obniży koszty ewentualnych wdrożeń. Wzajemna pomoc będzie przejawiać się również pod postacią bardziej przemyślanych oraz zaawansowanych strategii na kolejne lata. Niewątpliwie jednak Smart City i Smart Village wymagają nieco odmiennego podejścia, ponieważ większy nacisk musi być położony na inne elementy.